بررسی نظریه برنشتاین

بررسی نظریه برنشتاین موضوع پژوهش حاضر است . برنشتاین برای اولین بار این نظریه را مطرح ساخت که در شرایط یکسان و با بهره هوشی مساوی افراد طبقات بالاتر جامعه از نظر کنش زبانی بر افراد طبقات پائین تر برتری دارند. وی گونه گفتاری طبقه متوسط را "کد گسترده" و گونه گفتار طبقه پائین را "کد محدود" می خواند. ملاک هایی از قبیل امکان پیش بینی و میزان عام بودن مفاهیم و نیز حدود عمومیت الگوهای گفتاری دو کد برای تشخیص کد گسترده از کد محدود وجود دارد. در مورد کد گسترده چون انتخاب از حوزه وسیعی از امکانات صورت می گیرد احتمال پیش بینی عناصر سازنده آن کمتر است و بکار برندگان این کد از نظر ذهنی در جهت نمادگری، مفاهیم به نحوی صریح و روشن از طریق سازه های کلامی سوق داده می شوند. در صورتیکه در مورد کد محدود به علت امکانات کمتر و محدودتر امکان پیش بینی عناصر سازنده آن افزایش یافته و بکار برندگان این کد بخشی از مفاهیم را از طریق سازه های فراکلامی نظیر حرکات و حالات و آهنگ جمله و غیره القا می کنند. کد گسترده برخلاف کد محدود از نظر مفهوم عام ولی از نظر الگوهای گفتاری خاص می باشد. برنشتاین تاثیر فرآیند اجتماعی شدن را بر فراگیری و تثبیت کدها تنها در چهارچوب خانواده مورد بررسی قرار می دهد. اجتماعی شدن کودک در خانواده در درون مجموعه ای از بافتهای متقابل مرتبط صورت می گیرد. برنشتاین از نظر تحلیلی چهار بافت امری، آموزشی، نوآوری و بین شخصی را مورد بررسی قرار می دهد. برنشتاین از نظر تحلیلی چهار بافت امری، آموزشی، نوآوری و بین شخصی را مورد بررسی قرار داده است . مثلا در بافت امری چنانچه مادری از طبقه پائین بخواهد فرزندش را از دست زدن به آتش منع کند تنها به فرمانی نظیر "دست نزن" اکتفا می کند. در این صورت وی تنها به آن مورد خاص پرداخته و آن عمل بخصوص را با اصول کلی و شالوده منطقی و پی آمدهای آن مرتبط نساخته است برعکس مادر دیگری از طبقه متوسط در همین بافت اهمیت بیشتری به زبان داده و خواهد گفت "به آتش دست نزن چون داغ است و هر چه داغ باشد می سوزاند". طبیعی است که این دو نحوه متفاوت اجتماعی شدن در درازمدت منجر به پیدایش و تثبیت روال های ذهنی و کدهای گفتاری متفاوت می گردد. در بخش دیگر این رساله کنش زبانی کودکان طبقه متوسط و پائین جامعه بررسی شده است . بدین منظور از دو گروه از چهار دبستان که مجموعا 48 دانش آموز هشت ساله دختر و پسر بودند آزمونی بعمل آمد. انتخاب گروه سنی هشت سال بدین علت بود که این گروه سنی ضمن پشت سرنهادن مرحله نخستین اجتماعی شدن در مراحل آغازین فرآیند ثانوی شدن می باشند و آموزش مدرسه ای هنوز آثار فرآیند نخستین اجتماعی شدن را محو یا اصلاح نکرده است . چگونگی آزمون به این صورت بود که در هر یک از این دبستان ها نخست یک فیلم کارتن رنگی و صامت هشت دقیقه ای به نمایش درآمد، و از کودکان خواسته شد که داستان فیلم را برای مصاحبه گر بازگو کنند. پاسخ های داده شده که بر روی نوار ضبط شده بود آوانویسی و مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفت . مقایسه این داده ها نمودار تفاوتهای کمی و کیفی بین عادات گفتاری دو گروه بود که ظاهرا موید نظریات برنشتاین می باشد.